WELKOM

Welkom op het biblioblog van Spookiespock

dinsdag 12 april 2011

DING 30: GOOGLE BOOKS EN E-BOOKS


Helaas werd het installeren van de GooReader door het systeembeheer verhinderd. Het privacy-aspect vind ik overigens op dit punt wat overdreven. Dus google weet wat jij leest - nou en? Bol.com weet ook wat jij koopt net als elke internetleverancier. Het wordt pas lastig als ongevraagd jouw leesgedrag op banners in een stadion komt te hangen met vermelding van je naam. Dan mag je echt op de steigers.

Bij het gebruik van de geavanceerde opties bij het zoekprogramma voor Google Books komt het stoom weer even uit Spookies welgevormde oren. Waarom hebben wij als bibliotheken dergelijke zoekmogelijkheden nog steeds niet (voor onze in verhouding ook nog eens beperkte catalogus)??? Lichtjaren verder dan ons zoekprogramma is ook dit nog voor verbetering vatbaar. (Als ik alleen de schrijver Douglas Preston intik, krijg ik niet zoals verwacht eerst de boeken die hij alleen geschreven heeft en dan de samenwerkingsprojecten met andere schrijvers - maar alles lukraak door elkaar.)

Ik ben wel een groot voorstander van het digitaliseren van boeken, omdat vele werken buiten de bibliotheken met een bewaarfunctie een kort plankleven leiden. Er is veel niet meer verkrijgbaar dat ik graag nog eens zou lezen. Fijn als je er nog wel bij kunt.
Zo'n expressomachine kan ook helpen om interessante werken (en een hoop rotzooi) naar buiten te brengen die uitgevers links hebben laten liggen. Maar het moet je wel vooral om de inhoud gaan. Het opmaken van een boek is nu eenmaal een vak apart.

Op Google e-books werd ik bij elke zoekterm om de puntoren gesmeten met obscure (voor een niet geschiedkundige) historische teksten. Dat is nog erg beperkt, maar wel van belang. Grappig genoeg wordt in de discussies rond e-books die ik gevolgd heb een aspect vrijwel niet genoemd dat nog wel eens de hoop voor het papieren boek zou kunnen betekenen. Namelijk dat het niet gezond is om de hele dag naar een oplichtend scherm te kijken. Aangezien we op het werk al vaak voortdurend naar een computerscherm kijken en via de smartphone daar nog eens de meeste vrije tijd aan vast plakken is het heel onverstandig om tot overmaat al je leesplezier aan e-readers/I-Pads te ontlenen. Aan de eerste twee zullen we meestal niet zoveel kunnen/willen doen, maar voor boeken hebben we een alternatief - de papieren versie. Spookie voorspelt dat dit nog wel een issue gaat worden. Misschien vreemd om VerDiepdingen met zo'n opmerking af te ronden, maar Spookie is nu eenmaal een beetje vreemd.

dinsdag 5 april 2011

DING 29 MOBIEL INTERNET

Dit Ding heeft Spookie in de basiscursus 23Dingen al uitgebreid behandeld (zie blogbericht Ding 17). Maar een aanvullende overweging is nooit weg. Ik heb net de Barcelona reeks van Carlos Ruiz Zafon uit (3e deel moet nog verschijnen) en zou aan de ene kant een app op prijs stellen, waarmee je tijdens het lezen de bewegingen van de hoofdpersonen door de stad van nu zou kunnen volgen via een Streetview toepassing (mijn broer trof wel een kaart aan in de engelstalige uitgave). Aan de andere kant haalt dat ook weer veel van je verbeelding weg en als ik apart op zoek ga naar (digitale) kaarten etc. kom ik weer andere onverwachte dingen tegen, wat bij de app verloren gaat. Hoofdzaak blijft voor jezelf vast te stellen of de app echt iets toevoegt en wat je er door verliest (en of dat de moeite waard is). Een app die ik bijvoorbeeld leuk zou vinden is er een waarbij ik als ik een stad bezoek, de poezie die over die stad verschenen is voorgetoverd krijg. Om een indruk te krijgen van de dichterlijke indruk van anderen.

dinsdag 22 maart 2011

DING 28 CROWDSOURCING EN CROWDFUNDING

Trouwe blogvolgers zullen begrijpen dat dit onderwerp Spookie aanspreekt. Crowdsourcing maakt gebruik van de kennis en inzet van velen om van alles voor elkaar te krijgen dat anders moeilijk, langdurig of onmogelijk zou zijn. Crowdfunding zorgt ervoor dat buiten de officiele kanalen om allerlei projecten puur door het enthousiasme van de bijdragers toch gerealiseerd kunnen worden. Bij crowdsourcing ziet spookie nog wel wat web-beren op de weg. Dat merk je ook als je een beetje rondsurft. Het klinkt prachtig, maar als de kwaliteit van de vele bijdragen gemiddeld te wensen overlaat, heb je of een matig product of ontzettend veel herstelwerk (wat je waarschijnlijk niet opnieuw met crowdsourcing zult willen oplossen). Bovendien zien de bijdragers hun werk anoniem in een massa verdwijnen (op zich een mooi gegeven dat het er alleen maar toe doet dat je zelf weet dat je iets hebt kunnen toevoegen, maar of iedereen dat zo ziet ...en wie kun je aanspreken op onderdelen?).
Heb met veel plezier bij verschillende projecten binnengekeken. Op kickstarter vond ik bijvoorbeeld het project granito dat over 3 dagen een go/no-go krijgt. Het gewenste bedrag om deze documentaire buiten de gewone kanalen onder de aandacht van Hollywood te brengen is bijna bij elkaar. Hoewel ik me in de Mayacultuur heb verdiept, zou dit anders waarschijnlijk langs me heen zijn gegaan. Voor de bibliotheek is dit soort crowdfunding in tijden van bezuiniging voor aansprekende projecten ook een overweging

Verbeterdebuurt is goed overzichtelijk, maar geeft alleen verbeteringen aan op ideeën die via deze site zijn aangedragen. Zo zag ik dat de overzichtelijkheid van de T-kruising vlak bij mij opgelost is, maar niets over het gegeven dat meer recent de verlichting en inrichting van het bijbehorende plein zijn aangepast. Het is wel een mooi laagdrempelig medium voor wijkbewoners en gemeente.

Met GWAP moeten we echt wat. Neem nu de bewegwijzering waar wij in bibliotheken mee blijven worstelen. Klanten kunnen goed aangeven wat hun niet bevalt, maar niet eenduidig hoe het wel zou moeten. Via GWAP kun je op speelse wijze uitvinden welke genres men bijvoorbeeld met welke themawoorden associeert. Dan krijg je echt proefondervindelijk goede oplossingen (je kunt nooit iedereen tevreden stellen, maar zo wel aantoonbaar het merendeel van je klanten). Het is meteen een stuk cocreatie.

Crowdsourcing vergt goede regie, want als bibliotheken staan wij voor degelijke en betrouwbare informatie. Met name rond ervaringsverhalen (ervaringsbijdragen) is hier echter van alles mogelijk (alleen al bij de historische informatiepunten). Crowdfunding kan waarschijnlijk het best landelijk worden toegepast (het aantal deelnemers maakt het interessant - anders is het gewoon sponsoring) en werkt meer projectmatig dan structureel. Maar voor erg aansprekende projecten en met een leuke beloning kan er incidenteel op lokaal gebied gebruik van worden gemaakt.

donderdag 17 maart 2011

DING 27 COPYRIGHT


Copyright is er natuurlijk in principe om te beschermen, maar het doet daarbij twee dingen waar Spookie redelijk allergisch voor is: het zegt 'van mij en van niemand anders' en het verbiedt.

De incataal quechua heeft geen bezittelijk voornaamwoord en als dat zo is, kijk je anders tegen de wereld aan. Mijn huis wordt dan het huis dat bij mij is of het huis waar ik bij ben. Zelfs voor bevrijdingsdagmarkten halen wij Nederlanders het massaal in ons hoofd om met tape BEZET op plekken te zetten die kennelijk omdat wij er het eerst waren de volgende dag van ons zijn. Commercie is ook vaak belangrijker dan dat velen van iets op de hoogte kunnen worden gesteld. In de fitnessbranche waarin ik werkzaam ben geweest wordt bijv. als je iets nieuws hebt bedacht dit zo snel mogelijk vastgelegd zodat anderen het alleen kunnen gebruiken als ze bij jou een cursus heben gevolgd en dat ook elk jaar blijven doen (kassa). Maar is het niet veel belangrijker dat mensen over de hele wereld makkelijk aan de slag kunnen met iets wat jij hebt mogen ontdekken? Waarbij het wel fijn is dat ze het op hun beurt niet toeeigenen, maar degene erkennen die hen in staat heeft gesteld om die oefeningen verder te verspreiden en/of te bewerken. Spookie vindt Creative Commons een stap in de goede richting.

Verbieden is iets wat we ook te pas en te onpas als oplossing uit de kast trekken. Als filmliefhebber wordt ik er, om met iets kleins te komen, nogal eens gek van. Hoeveel uur zal ik thuis voor de dvd-speler niet verplicht hebben gekeken naar alles wat ik niet mag (je kunt niet meteen naar menu), vaak met een extra waarschuwend filmpje, voor ik mag gaan kijken (en dan krijg je ook nog het verhaal dat de opmerkingen van de acteurs niet die van de filmmaatschappij weerspiegelen ...etc.- waar zijn we mee bezig- wat een angst). Laatst zag ik op de dvd van de tv-serie Warehouse 13 eindelijk eens een alternatief. De kijker werd aan het begin bedankt voor het aanschaffen van deze film, waarmee hij het werk van de makers steunt. Een veel betere insteek en initiatieven als Creative Commons gaan daar mee verder. Aan het eind van zijn lezing noemt Lawrence Lessig dit terecht The Age of Prohibition.

Zelfs zonder web 2.0 vindt Spookie al dat er iets aan zou moeten gebeuren, laat staan binnen die nieuwe context. Kijk eens naar het afschrikwekkende woud dat Paul Gorrisen tevoorschijn tovert als je binnen de huidige bepalingen creatief aan de slag wilt op web 2.0. Opvallend vond ik hoeveel foto's per willekeurig trefwoord nu al via Creative Commons beschikbaar worden gesteld. Erg bemoedigend. Bronvermelding blijft wel belangrijk, maar meer uit respect voor degene die de oorspronkelijke creatieve inval had en om het makkelijk te maken om met diegene contact te leggen (of in ieder geval te kunnen traceren waar het vandaan komt). Meer dan de naam van diegene en de titel van het betreffende werk zou van Spookie overigens niet hoeven in het dagelijks gebruik.

Ik ben zelf schrijver en in mijn boeken staat ook de dikke c van copyright vermeld. Maar ik ga nu wel met de uitgever praten over de mogelijkheden van Creative Commons, die ik voorheen niet kende.

donderdag 10 maart 2011

DING 26 PRIVACY EN VEILIGHEID

Als je denkt dat veiligheid op web 2.0 nu al een issue is (en dat klopt), lees dan mijn blog over de ontwikkeling van HTML5 (blogbericht HTML5 WILL EAT YOU ALIVE - 2010). Daar schreef ik al het volgende over privacy:

"Overigens heb ik wel een dubbel gevoel bij de termen privacy en veiligheid. Aan de ene kant vind ik dat we er teveel over zeuren. Als je je hele hebben en houwen op het web gooit, moet je er niet vreemd van opkijken dat het overal opduikt en het voor van alles wordt gebruikt. Dan doe je hetzelfde als de ontwerpers van deze taal - je ziet wel wat er van komt; een self fulfilling prophesy if ever there was one. Maar ook als je voorzichtiger bent, maken we ons er volgens mij vaak nodeloos druk om dat anderen van alles over ons weten. Nou en? Als je denkt dat je zo kunt tegenhouden dat er van alles over je gedacht wordt, heb je het mis. Mogelijk menen ze bij Albert Heijn, vanwege het feit jij via hun webwinkel toiletpapier voor de hele voetbalvereniging inkoopt, inderdaad dat het met jouw spijsvertering slecht gesteld is. So what? Het lijkt me gezond dat wij ons eens wat minder bezig houden met wat voor indruk anderen van ons zouden kunnen hebben (horen jullie dat verstokte bloggers, twitteraars, facebooklingen - knoop het in je ..... juist).
Nee, het wordt pas problematisch als wij belangrijke dingen te verbergen hebben (maar doe daar dan wat aan of verberg ze desnoods beter). Of als we ons kwetsbaar maken voor een vloedgolf aan manipulerende advertentietrucs dan wel voor officieel criminele activiteiten. Dat laatste baart wel degelijk echt zorgen, want er komt steeds meer informatie over jou beschikbaar die op allerlei manieren van pas kan komen in criminele circuits (en je moet nu al het aantal mensen de kost geven dat prive een standaardmelding op hun e-mail achterlaat die precies aangeeft tot wanneer ze op vakantie zijn).

Nog wel een aantekening. Wat ik over privacy en veiligheid schrijf betreft volwassenen.  Ik ben het met trendwatcher Vincent Evers eens dat vele risico's bekend mogen zijn en dat dat niets nieuws is. Maar kinderen en jongeren moeten hier wel voortdurend expliciet over geinformeerd worden (ook schone taak voor de bibliotheek). Zij moeten zich realiseren dat wat ze op het web plaatsen misschien wel hun hele leven aanwezig blijft. Leer ze bewust te kijken of dat gevolgen kan hebben en of het je dat waard is. (In elk medium schuilt dit risico rond privegegevens, zelfs bij briefschrijven of telefoneren, maar de gevolgen zijn permanenter en meer wereldomvattend geworden.) "

Treffend genoeg stond vanochtend de uitslag van de Big Brother Awards in de krant die burgerrechtenbeweging BOF (Bits of Freedom) gisteren uitreikte. Wat blijkt? Volgens hen was de overheid vorig jaar de grootste schender van de privacy van Nederlanders! Hoe veilig kun je je voelen?
Ook als je ergens alleen maar als vriend aanschuift, kun je opeens voor willekeurige advertenties gebruikt worden (Facebook wil dit bijvoorbeeld doen). Sta je als vegetarier ineens bij een ad voor McDonalds of zoiets. Maar voor we verwijten naar anderen gaan rondslingeren is het goed eens naar ons eigen gedrag te kijken. Als jij op Flickr je vakantiefoto's publiek toegankelijk maakt, heb je er dan bij nagedacht of de andere personen op die foto's dat op prijs stellen? Hun beeltenis kan nu ook voor van alles gebruikt worden.
Datzelfde geldt voor beeldmateriaal dat wij van evenementen in Bibliotheek Kennemerwaard maken en daarvoor hebben wij dan ook een privacystatement, privacyregeling en gedragsregels opgesteld.

Spookie googelde zichzelf al af en toe wegens zijn schrijverschap (waarvoor egofeeds een uitkomst zijn). Stel (willekeurig voorbeeld ;-)) dat Spookie Raoul de Haan zou zijn, dan vindt hij buiten zijn boeken, lezingen e.d. niet alleen een oude doctoraalscriptie, maar ook een werk over Friese voornamen dat hij toch echt niet geschreven heeft. Er zijn meer Raoul de Haans en het is erg verstandig om daar met indrukken van anderen rekening mee te houden. Gelukkig zijn er geen porno-acteurs met die naam, anders heb je bij een sollicitatie meteen wat uit te leggen (als je überhaupt nog opgeroepen wordt). Vergeet niet dat bij sollicitaties jouw naam ook gegoogeld gaat worden. En niet iedereen is bereid voorbij een eerste indruk te kijken of nog iets te vragen.

woensdag 9 maart 2011

DING 25 SCREENCASTING

Aaaaaaaargh (Vulcan voor 'het is me niet helemaal gelukt en gezien de geinvesteerde tijd is dat best wel behoorlijk teleurstellend'). Screencast-o-matic sprak me erg aan, omdat je er geen software voor hoeft te installeren en meteen aan de slag kunt. Spookie had verzonnen om zonder tekst via het scherm iedereen in de wereld in een paar eenvoudige stappen via IMDB naar een trailer van de niet te versmaden vakfilm (trilogy inmiddels) The Librarian te leiden. De opname lukte nog wel, al werd er niet goed naar beschikbare tools verwezen, maar daarna raakte het geheel tot drie keer zoek en is deze ruimtereiziger voor het eerst in 23Dingenland even gestrand. Durven opgeven is ook best een ervaring.



De screencast van screen-o-matic zelf vond ik wat kort door de bocht. Het geeft op het scherm aan hoe je het opnameveld kunt bepalen, maar voor de rest wordt je vooral verteld wat je er verder mee zou kunnen i.p.v. hoe je nu meteen aan de slag kunt. (Ik vind het ook niet echt screencasting als je vertelt wat er mogelijk is en dan af en toe een plaatje laat zien). Daarna kun je overstappen naar vervolgcasts die vooraf niet altijd even duidelijk aangeven waar ze in wezen over gaan.Screencasting is een hele kunst, ook wat betreft het stemgebruik. In de meeste voorbeelden ter orientatie was het of dodelijk saai of vreselijk veramerikaansd.

Spookie vindt het voor bibliotheken zeker een nuttig instrument al gapen er wel grote valkuilen. De grootste heb ik op een eerder blogbericht al eens aangegeven: dat we klakkeloos onze praktijkservice digitaal gaan maken. Ergo: uitleg van de zelfserviceapparatuur via screencasting of hoe je de catalogus gebruikt. Saai, voorspelbaar en zitten klanten er op te wachten (als pop-up zou het nog nuttig kunnen zijn)? Laten we ons bedenken of wij daar als klant van bijvoorbeeld een bank zelf behoefte aan zouden hebben. Wat dan wel?

Inspringend op mijn vorige bericht vind ik het bijvoorbeeld wel wat voor mediawijsheid - bij de vraag hoe wij de klanten duidelijk kunnen maken dat zij ons hierbij nodig hebben. Stel je een  screencast voor die laat zien hoe je hopeloos kunt verdwalen op internet of volledig onbetrouwbare informatie opdiept of je privegegevens te grabbel gooit. Precies het tegengestelde van wat je zou verwachten. Je kunt ze ludiek maken, zodat ze de aandacht trekken en aan het eind van elke screencasting suggereren dat men om dit te voorkomen eens fysiek of digitaal bij de bibliotheek zou kunnen aankloppen. De bibliotheek als onmisbare partner op het web - daar willen we toch heen?

dinsdag 1 maart 2011

DING 24 MEDIAWIJSHEID

Spookie heeft  de mediawijsheidstest doorstaan met een score van 88% (precies 1 fout per categorie) wat voor een Vulcan natuurlijk bedroevend laag is. Maar voor een bibliotheekmedewerker helemaal niet beroerd.
Ik vond het visiedocument van bibliotheek Rotterdam erg helder en werkbaar.  “Mediawijsheid is kritisch en kundig de weg naar betrouwbare kennis en informatie vinden.” Prima definitie, al meen ik media-eigenwijs als ik ben dat het ook erg interessant en belangrijk is om onbetrouwbare informatie te vinden ... zolang je weet dat dat zo is en waar het hem in zit.
Hoe de bibliotheek invulling kan geven aan haar rol van coach, gids en leerinstituut als continu proces is in een dergelijk stuk al behoorlijk uitgediept. Maar ik mis de vraag er omheen, waar ook in het Rotterdamse document niet op wordt ingegaan. Namelijk hoe maken wij aan de klanten duidelijk dat zij op dit gebied ondersteuning kunnen gebruiken en dat zij daarvoor het best bij ons kunnen zijn? Dat wij dat zelf vinden is niet genoeg. In de fysieke bibliotheek lukt ons dat al niet voldoende, laat staan digitaal. Daar is Spookie al in een klein team over aan het meedenken. Erg leuke uitdaging voor ons allemaal.

In de week van de mediawijsheid zou ik dan ook om te beginnen een meet & greet met onze mediadeskundigen willen voorstellen, voorzien van eigen presentaties - zowel virtueel als in de bieb.

woensdag 16 februari 2011

VerdiepDingen: Eerste opdracht


Er zit een groot verschil bij Spookie tussen wat hij privé en zakelijk met 23Dingen heeft gedaan en hoe hij er tegenaan kijkt. Persoonlijk moet ik weinig van de meeste sociale media hebben (m.u.v. wiki's en vergelijkbare toepassingen - zie eerdere blogberichten). Dat ligt niet aan de media zelf, maar aan het gebruik dat het gros van de mensheid er van maakt. Neem de smartphone. Zoals onlangs in Frankwatching te lezen viel, waar dit instrument terecht omschreven werd als de lijm (koppeling) tussen de fysieke en de virtuele wereld, is bijvoorbeeld het grote voordeel van de smartphone dat je kunt kijken, luisteren, lezen en kopen waar en wanneer je dat wilt. Dat is ook een erg mooi gegeven. Helaas hebben wij en masse besloten dat dat betekent dat we het overal en altijd moeten doen. We kijken nauwelijks meer op, wat letterlijk het geval was in een recent YouTube filmpje waaarin iemand met een smartphone rechtsstreeks een fontein in liep. Augmented reality anyone? Dagelijks zit ik tussen horden treinreizigers die het instrument zijn geworden van hun smartphone i.p.v. andersom. Privé heeft Spookie geen smartphone, zakelijk wel. Zakelijk is de smartphone juist door die koppelingsfunctie van essentieel belang voor onze digitale strategie.

Privé maak ik inmiddels voornamelijk gebruik van zorgvuldig geselecteerde RSS-feeds (ook egofeeds) en een aantal verschillende wiki-toepassingen. Tevens ben ik een spiritueel weblog aan het opzetten. Zakelijk houd ik me met vrijwel alles bezig (zeker nu ik 23Dingencoach ben geworden). Ik houd me van de nieuwe ontwikkelingen goed op de hoogte en vind dat ook fascinerend. Deze veranderingen hebben ongekende mogelijkheden en ik hoop dat we daar steeds bewuster mee om leren gaan. Zo heb ik vanochtend de vergelijking tussen de Windows Phone 7, Apple's Android iPhone en Google's Android gevolgd en even naar de nieuwe apps voor bioscoopkaartjes en gratis condooms (in New York, da's dan weer jammer ;-)) gekeken, alsmede het onderzoek naar hoe irritant smartphonebezitters advertenties op mobiele websites vinden.

Twee weken geleden stond er een paginagroot artikel in de krant over hoeveel toekomstbeelden uit Star Trek nu al praktijk zijn geworden via o.a. apps op je smartphone. De smartphone als tricorder. Spookie had dat natuurlijk, gezien zijn alias, al begrepen. Als je goed naar Star Trek kijkt, zie je ook hoe we er mee om zouden kunnen (moeten) gaan. Nooit is de bemanning geheel afhankelijk van de apparatuur. Ze behouden en ontwikkelen hun eigen kennis en vaardigheden er ook los van. Hier is inderdaad sprake van toegevoegde werkelijkheid waar uit nut en gemak voor gekozen wordt. Erg leerzaam.

Spookie neemt met veel plezier deel aan de brainstormsessies over de digitale strategie voor Kennemerwaard. Ik ben een voorstander van (zoals eerder vermeld) digitale goodwillguerilla-acties; meer prikkelen met verrassende (i.p.v. structurele) aanwezigheid op de diverse digitale podia. En daarbij opvallen. Wordt (gelukkig) vervolgd.